Ghost in the Shell: iconische anime film uit 1995

De live action film Ghost in the Shell met Scarlett Johansson draait op dit moment in de bios. Voor ik die film onder ogen zou zien, wou ik de anime film uit 1995 van Mamoru Oshii weer eens bekijken. Toevallig stuitte ik onlangs op de dvd van de film (de eerste versie) mét Nederlandse ondertiteling. Een betere timing kon bijna niet, want dan kan ik nu heel goed vertellen wat ik van de film vind. Lees je mee?

Ghost in the Shell is gebaseerd op de gelijknamige manga (in het Japans ‘Kōkaku Kidōtai‘) van Masamune Shirow. Het is gemaakt met de combinatie van traditionele animatie en CGI, en was daarmee één van de eerste animatiefilms waarbij dat werd gedaan. Geregisseerd door Mamoru Oshii en geproduceerd door animatiestudio Production I.G.

Nabije toekomst met cyberhersenen.

De film speelt zich af in 2029, in een tijd waarin robotica en androids de gewoonste zaak van de wereld zijn. De technologieën zijn zelfs zo ver ontwikkeld, dat je behalve lichaamsdelen, ook je hersenen kunt laten vervangen door een cyberbrein, de ‘shell’. Het bewustzijn wordt gecreërd door de geest, de ‘ghost’, die in het mechanische brein is geplaatst.

Er is een wereldwijd netwerk waar de mens letterlijk aan verbonden is. Steek een stekker(!) in je nek, en allerlei informatie stroomt je ‘e-brein’ binnen. Dit brengt echter allerlei nieuwe risico’s met zich mee, waarvoor de gewone politie alleen niet goed genoeg is. ‘Public Security Section 9’ oftewel Sectie 9 is een speciale inlichtingendienst die vooral bedoeld is om cybercrime op te sporen en aan te pakken.

Kat- en muisspelletje met een Poppenmeester.

‘Major’ Motoko Kusanagi wordt met haar team op een zaak gezet van een hacker die de ‘ghost’ van mensen besmet met een virus waardoor hij ze kan aansturen. Een van zijn slachtoffers is een diplomaat, met als doel de minister van buitenlandse zaken te vermoorden. Major weet dit te voorkomen, maar daarmee is het kat- en muisspelletje met de vermeende ‘Poppenmeester’ -zoals hij werd vertaald in mijn DVD versie- geopend.

In eerste instantie lijkt dit een koud kunstje voor Major, maar al snel blijkt dat de zaak een stuk ingewikkelder ligt. Bovendien zetten het motief en de beweringen van de Poppenmeester, Major aan het denken over haar eigen identiteit en zelfbewustzijn. Ze raakt steeds meer geïntrigeerd door de hacker, wat alle risico’s van dien met zich mee brengt.

Ghost in the Shell terecht één van de grootste anime films.

Sciencefiction is een genre dat ik niet zo heel snel zal kijken. Vaak spreekt de omschrijving van de film mij gewoon niet zo aan, dus is het slechts toevallig wanneer ik met het genre in aanraking kom. Aangezien Ghost in the Shell wereldwijd aangewezen wordt als één van de grootste anime films ooit, was ik natuurlijk nieuwsgierig naar of ik het daar mee eens zou worden. Ik vind het toch ook wel een meesterwerk.

Ik kan me heel goed voorstellen hoe veel impact de film moet hebben gehad toen het net uit kwam. De animatie vind ik nu nog visueel heel gaaf om te zien. Dit is ook zeer cruciaal voor de vertelling van het verhaal, want het laat ‘New Port City’ -zoals de Japanse stad heet- zien zoals het is.

Soundtrack van Kenji Kawai onvervangbaar

In het midden van de film wordt een belangrijk moment voor Major weergaloos in beeld gebracht. Ik ga maar niet zeggen wat het is om je niet te spoilen, maar je ziet haar enkele minuten op een rondvaartboot door de stad varen. De symboliek van deze scène, met daarbij de soundtrack van Kenji Kawai die mij elke keer weer kippenvel bezorgd, was ook een doorslaggevend moment voor mijn mening over deze film. Die soundtrack zal ‘in mijn oren’ moeilijk te vervangen zijn.

Wat bepaalt onze menselijke bewustzijn?

Het oplossen van de misdaad zelf vind ik dan nog niet eens zo spectaculair. Puur de wijze waarop het verteld wordt, samen met de confronterende uitspraken van de Poppenmeester, maakt de film in mijn ogen zo bijzonder. Ghost in the Shell is in feite een zoektocht naar het antwoord op de vraag: ‘wat bepaalt onze menselijkheid?’. Dat zet je wel even aan het denken tijdens, maar ook na afloop van de film. Met de snel ontwikkelende technologieën is dit nog steeds angstaanjagend relevant. 2029 is al over 11 jaar!

Ik begreep de film niet in één keer. Dat kan ook goed zijn.

Of ik enige kritiek heb? Nou, ik weet niet of het echt kritiek is. Ik vind Ghost in the Shell wel een moeilijke film. De eerste keer snapte ik er helemaal niets van. Plus het feit dat sci-fi mij niet zo trekt, zorgde ervoor dat ik er niet direct fan van was. Pas de tweede keer dat ik de film zag, begreep ik wat Ghost in the Shell probeert te vertellen. En de derde keer begreep ik nog wat meer. Dit maakt de film in mijn ogen echter niet minder meesterlijk, zeker niet zelfs.

Zo is het een film geworden, die ik met plezier nog wel een keer zal kijken in de toekomst. Ik weet zeker dat mij dan nog meer dingen gaan opvallen. Voor anime fans vind ik Ghost in the Shell -de animatiefilm bedoel ik dan- een film die je minimaal één kans moet geven, maar liever twee. Het is een psychologische thriller met animatie en een soundtrack die je niet snel zult vergeten.

Ik ben héél benieuwd hoe de live action film deze complexe wereld zal vertolken. Hopelijk krijg ik snel een gelegenheid om naar de bioscoop te gaan!

TLDR

[wp-review]

Trailer

Bewaren