INTERVIEW: Yuasa Masaaki, de vrije anime regisseur

De zon straalde op 28 januari, toen ik mij in Rotterdam bevond om IFFR te bezoeken. Het festival draaide maar liefst 10 films van Yuasa Masaaki in een retrospectief programma over hem. Hij was zelf aanwezig dat weekend voor interviews, en gaf Q&A’s na afloop van filmvoorstellingen. Op die zaterdag mocht ik met Yuasa in gesprek over zijn carrière en zijn nieuwste film “INU-OH” die op 16 maart in première ging en nu uit is op DVD.

Yuasa Masaaki geldt als een van de meest innovatieve anime regisseurs van het moment. Werk van Miyazaki Hayao of Shinkai Makoto kun je herkennen aan een specifieke tekenstijl. Bij Yuasa is het onmogelijk om zijn stijl in hokjes te proppen. Toch is zijn werk opvallend genoeg om te kunnen aanwijzen welke dat zijn.

Al van jongs af aan is hij bezig met tekenen en animatie. De science fiction anime serie “Space Battleship Yamato” (1974-1975) van de onlangs overleden Matsumoto Keiji is één van zijn grote inspiratiebronnen om deze carrière te willen bewandelen.

Hij volgde zijn studie aan de Kyushu Sangyo Universiteit in Fukuoka, zonder zijn ambities uit het oog te verliezen.

Yuasa Masaaki’s bevlogen carrière in vogelvlucht.

Een van zijn eerste bijdragen in de anime industrie was voor “Doraemon: The Record of Nobita’s Parallel Visit to the West” in 1988. Daarna heeft hij aan veel uiteenlopende projecten meegewerkt, waaronder de iconische Chibi Maruko-chan en Crayon Shin Chan. Voor enkele afleveringen had hij de rol als aflevering regisseur (bij anime series heeft elke aflevering vaak een aparte onderregisseur).

Zijn debuutfilm “Mind Game” in 2004 was de eerste keer dat hij vrij met verschillende stijlen kon experimenteren. Het werd geen commercieel succes, maar zorgde wel voor belangrijke connecties die hem verder zouden helpen in zijn carrière. Daarna kwam zijn debuut als tv serie regisseur van de serie “Kemonozume” bij studio Madhouse. Als freelancer regisseerde hij nog twee andere series voor deze studio: “Kaiba” (2008) en “The Tatami Galaxy” (2010).

Oprichting van animatiestudio Science Saru

In 2013 werkt hij aan een bijzonder project: de animatiefilm “Kick-Heart” wordt als één van de eerste anime gefinancierd dankzij crowdfunding. Hij werkt dan samen met Eunyoung Choi (producer, animator) met wie hij in 2013 de studio Science Saru opricht. Het eerste project is een aflevering van “Adventure Time” in 2014. Aflevering 7 van het zesde seizoen: “Food Chain”.

In deze periode regisseert hij verschillende titels waaronder “Ping Pong the Animation” (2014), “The Night is Short, Walk on Girl” (2017), “Devilman Crybaby” (2018) en “Keep Your Hands Off Eizouken” (2018).

Nog voordat “Japan Sinks: 2020” uit komt, laat Yuasa in maart 2020 weten dat hij zijn rol als CEO van Science Saru naast zich neerlegt. Wel blijft hij nog nauw betrokken bij de studio als artiest en filmmaker. Zo is “INU-OH” ook door Science Saru geproduceerd. Deze film kwam in september uit in Japan. Diezelfde maand maakte hij bekend dat hij een pauze neemt van het anime maken.

In gesprek met Yuasa Masaaki

Maar geen zorgen! Hij liet tijdens IFFR doorschemeren dat hij bezig is met een volgend project. Na welverdiende rust, zullen we vast nog meer films van hem zien in de toekomst.

Ondertussen ben ik met hem in gesprek gegaan. Ik was nieuwsgierig naar wat de regisseur drijft om zo veel anime te maken en hoe zijn spectaculaire nieuwe film tot stand is gekomen.

Yuasa: Ik wil de gevestigde stijlen overstijgen, en misschien ook wel het concept van wat animatie precies is.

Animeazing: “waarom heeft u gekozen voor animatie? Wat maakt het speciaal?”

Yuasa Masaaki: “toen ik jong was, kon ik mij het beste uitdrukken door te tekenen. De tekeningen waren gebaseerd op de animatie die ik destijds zag. Het kwam voor mij als een vrij vanzelfsprekende interesse. In Japan was er een gelijdelijke transformatie van manga naar animatie aan de gang. Dat zorgde voor veel kansen om in de industrie te werken. Dat zorgde ervoor dat ik een carrière in animatie wilde beginnen.

A: “hoe zou u uw eigen animatiestijl beschrijven?”

Y: “Mijn stijl is heel vrij, niet gebaseerd op traditionele vormen. Daarom denk ik dat mensen zonder vooroordelen kunnen genieten van mijn films.”

A: “kan de animatie industrie in Japan beperkt zijn?”

Y: “Eén van mijn belangrijkste motivaties is, dat elk werk anders is dan het vorige. Ik wil de gevestigde stijlen, en misschien ook wel het concept van wat animatie is, overstijgen”

A: “hebben uw ouders u gesteund in uw wens om een carrière in animatie te beginnen?”

Y: “Ik had een relatief vrije opvoeding, maar mijn ouders waren zich ervan bewust dat de industrie moeilijk is. Daarom vonden ze dat ik een ander pad moest kiezen. Mijn bedoeling was om rechtstreeks de animatie in te gaan. In plaats daarvan ging ik naar de universiteit.

A: “hoe heeft de universiteit invloed gehad op uw carrière?”

Y: “Ik koos mijn onderwerpen met mijn toekomst in animatie in gedachten. Maar het belangrijkste was, dat ik een brede kennis heb opgebouwd die niet alleen animatie gerelateerd is.

A: “In 2020 is ook “Super Shiro” uitgekomen, een spin-off van de serie Crayon Shin-Chan. Hoe heeft deze serie uw carrière beïnvloed?”

Y: “Crayon Shin Chan is een hele leuke anime. Ik heb er lang aan gewerkt en veel geleerd. In Super Shiro heb ik geprobeerd zaken te verbeteren, die niet goed gingen tijdens de productie van Shinman (redactie: wen Shin Chan spin-off uit 2010 – 2012). Ik denk ook dat ik geleerd heb om slapstick comedy naar televisie te brengen.

A: “In uw werk geeft u vaak aandacht aan minderheden. Migranten, mindervaliden en andere groepen die gediscrimineerd worden. Dit is ook een thema in INU-OH. Waarom zijn deze onderwerpen belangrijk voor u?”

Y: “Naar mijn mening heeft het geen betekenis om te herhalen wat populair is. Daarom heb ik de neiging om buiten de gevestigde denkbeelden te werken.”

Yuasa: Japan Sinks 2020 is niet helemaal mijn stijl geworden en daar ben ik enigszins ontevreden over.

A: “Hoe lang heeft het geduurd om INU-OH te produceren?

Y: “In totaal heeft de productie 4 jaar geduurd. Maar in de eerste drie jaren werkte ik gelijktijdig aan andere projecten zoals Japan Sinks 2020. Toen kon ik er beetje bij beetje aan werken. Pas in het laatste jaar kon ik mij er volledig op concentreren. Dat was een relatieve luxe.

A: “Wat zijn de uitdagingen bij het gelijktijdig leiden van verschillende projecten, om te zorgen dat alles goed gaat?”

Y: “Je bent eigenlijk volledig afhankelijk van de externe omstandigheden. Dat kan moeilijk zijn wanneer je met een gigantisch team werkt. Niet iedereen is constant beschikbaar.”

A: “Kan dat afhangen van het type project? Is er bijvoorbeeld een verschil tussen films en series zoals Japan Sinks 2020?”

Y: “Dat maakt eigenlijk niet uit. In sommige projecten ben ik de centrale persoon. In andere kan ik het werk overlaten aan andere personen. Maar zoiets gaat niet altijd goed en dan moet ik verantwoordelijkheden terugnemen. Zoiets is bij Japan Sinks gebeurd.”

A: “Kunt u meer vertellen over wat er precies verkeerd is gegaan?

Y: “In het geval van Japan Sinks, vroeg een assistent-regisseur om de verantwoordelijkheden over te nemen. In eerste instantie heb ik daarmee ingestemd. Maar dat ging niet zoals ik het bedoeld had, dus moest ik in de laatste fase veel veranderen. De serie is niet helemaal mijn stijl geworden en daar ben ik enigszins ontevreden over.

A: “Wat heeft u daar van geleerd en hoe zou u dit anders doen?”

Y: “Het was een persoonlijke kwestie, dus ik wil niet veel details geven. Maar ik heb geleerd dat vertrouwen heel belangrijk is wanneer je wil samenwerken.”

Yuasa: Je moet INU-OH puur ervaren als een concert waarbij je in groepsverband uit je dak gaat.

A: “Laten we teruggaan naar INU-OH. Wat heeft de visuele stijl van de film bepaald?”

Y: “Het uitgangspunt was vrij orthodox. Het was mijn bedoeling om de 14e eeuw zo getrouw mogelijk af te spiegelen. Maar tegelijkertijd wilde ik er iets aan toevoegen, dat gebaseerd is op onze moderne denkwijze. Tenslotte kan één personage niet goed zien, en dat wilde ik weergeven in de beelden die uit zijn perspectief zijn genomen.

A: “INU-OH bevat veel contrasten zoals de historische setting in de achtergrond, maar moderne gedragingen van de personages en de rockmuziek. Wat wilde u hiermee uitdrukken?”

Y: “Zoals ik al eerder vertelde, richt ik mij graag niet alleen op de massa, maar ook op minderheden. Hoewel dit geen minderheid is, wou ik deze keer aandacht schenken aan het verleden. Ik kan mij namelijk goed voorstellen dat men in de 14e eeuw allerlei mogelijkheden hadden om hun leven vorm te geven.”

A: “Zoals de blinde Biwa-priesters die een houten naamplaatje om hun nek hingen, waar hun naam ingegraveerd was?”

Y: “Ik weet niet zeker of dat werkelijk zo ging. Daar zijn geen voorwerpen van gevonden. Maar ik kan mij inbeelden dat mensen op deze manier met elkaar konden praten.

Om een idee te krijgen hoe dat had kunnen zijn, ben ik naar een instelling voor blinden gegaan. Ik heb gekeken hoe het daar op dit moment aan toe gaat, en heb geprobeerd dat in het verleden te plaatsen.

Ook al spreken we over twee verschillende tijdsperiodes, denk ik dat het idee hetzelfde is. Als je voor deze mensen een woonomgeving moet creëren, hoe wordt dat dan aangepast? Ik denk dat die manier van denken identiek is.”

A: “Het is helaas tijd voor de laatste vraag. Waarom zouden mijn lezers INU-OH in de bioscoop moeten zien?”

Y: “De film speelt zich 600 jaar geleden af. Dat is misschien moeilijk te bevatten, maar dat is niet zo belangrijk. Je moet het puur ervaren als een concert waarbij je in groepsverband uit je dak gaat. Dat kon vroeger en dat kunnen jullie in de bioscoop dus ook!”

Rock opera in de 14e eeuw

Heb je nog geen genoeg van Yuasa na dit interview? Lees mijn recensie van INU-OH!